ΤΟ ΠΛΑΤΥ ΠΟΤΑΜΙ

Όσοι ανοίγουν το βιβλίο τούτο μόνο για ν' απολαύσουν ένα εξαίρετα τίμιο κι εξαίσια καλογραμμένο πολεμικό αφήγημα, μπορούν να παρατρέξουν τις λίγες σελίδες του προλόγου. Αν όμως , ύστερα από το διάβασμα του βιβλίου, τους γεννηθεί η διάθεση να συζητήσουν πάνω σ' αυτό, ίσως βρουν εδώ μερικές σκέψεις που θα μπορέσουν να θρέψουν το στοχασμό τους, και ας μην μπορούν να τον χορτάσουν. Ο σύντομος αυτός πρόλογος είναι γραμμένος, όπως συμβαίνει συνήθως με τους προλόγους, για κείνους που αγαπούν όχι μόνο την απόλαυση που παρέχεται από το διάβασμα, αλλά και τη θεώρηση και την ανάλυση της απόλαυσης αυτής.

Κι αληθινά, νομίζω ότι το βιβλίο του Γιάννη Μπεράτη, τόσο από το θέμα του όσο και από το χειρισμό του θέματός του, κατ' εξοχήν προσφέρεται για μια τέτοια θεώρηση. Ύστερα από τα μεγαλουργήματα του αλβανικού μετώπου, ύστερα από τον αδιάκοπο πόλεμο που εξακολούθησε ο ελληνισμός και μέσα στην κατεχόμενη Ελλάδα και έξω απ' αυτήν, πολλοί είναι οι Έλληνες, που, είτε αναγνωρισμένοι είτε αυτοσχέδιοι συγγραφείς, αποφάσισαν να συντάξουν και να δημοσιεύσουν τις εντυπώσεις τους, τις αναμνήσεις τους από τα ιστορικά αυτά περιστατικά, που υπήρξαν μάρτυρες ή φορείς τους.

Το «πλατύ ποτάμι» είναι ένα άρτιο έργο, οργανικό, με σύνθεση, αρχή , μέση και τέλος. Μα ο υπότιτλός του, «συμφωνία», μας δίνει να σκεφθούμε ότι, όπως το κάθε μέρος μιας συμφωνίας είναι ακέριο κι όμως εντάσσεται σ' ένα γενικότερο σύνολο, έτσι και αυτής της συμφωνίας έχουμε εδώ ένα μέρος ολόκληρο, μα που υπόσχεται μια ενδεχόμενη συνέχεια. Την παρατήρηση αυτή την κάνω για όσους τυχόν θα έβρισκαν ότι δεν μας παρέχεται στο βιβλίο ολόκληρη η αλήθεια, μια που χρονικά σταματά η αφήγηση μέσα στον πόλεμο. Αλλά η αλήθεια στην περίπτωση αυτή είναι πείρα ζωής και η πείρα πολεμικής ζωής του συγγραφέα είναι ακέρια, συνεπώς ακέρια δόθηκε μέσα στο βιβλίο τούτο. Η αυτοτέλειά του είναι, λοιπόν, οργανική.

(Από τον πρόλογο του βιβλίου)