ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ - ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ

Μέχρι το 1976 το κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας από κοινωνιογλωσσική άποψη ήταν η γλωσσική διμορφία (Diglossia). Γλωσσική διμορφία, υπάρχει, σύμφωνα με τον ορισμό του L. Ferguson, όταν σε μια γλωσσική κοινότητα χρησιμοποιούνται δύο διαφορετικές γλωσσικές παραλλαγές της ίδιας γλώσσας, μια ανώτερη γλωσσική παραλλαγή (high variety) και μια κατώτερη γλωσσική παραλλαγή (low variety), στην οποία υπάγονται και τοπικές γλωσσικές παραλλαγές. Η ανώτερη γλωσσική παραλλαγή, που στην ελληνική περίπτωση ήταν η καθαρεύουσα, χρησιμοποιείται κυρίως στον γραπτό λόγο, είναι  η γλώσσα της εκπαίδευσης και της πολιτείας και έχει υψηλό κοινωνικό κύρος. Από γλωσσολογική άποψη οι διαφορές ανάμεσα στις δύο γλωσσικές παραλλαγές είναι σημαντικές τόσο στη μορφολογία και το λεξιλόγιο όσο και στη φωνητική. Στην ελληνική βέβαια περίπτωση καθαρεύουσα και δημοτική παρουσιάζουν πολύ μικρές φωνητικές διαφορές. Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό των δύο γλωσσικών παραλλαγών είναι οι περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται [...]

Στόχος της έρευνας είναι να διερευνηθεί από τη μια η κοινωνιογλωσσική κατάσταση στα ελληνικά σχολεία μετά την εισαγωγή της δημοτικής (Νόμος 309/76) ως γλώσσας της εκπαίδευσης και της πολιτείας και από την άλλη οι επιπτώσεις των γλωσσικών διαφοροποιήσεων στη σχολική επίδοση των μαθητών και την ακαδημαϊκή τους εξέλιξη. Για το σκοπό αυτό αναλύθηκαν δείγματα γραπτού και προφορικού λόγου 60 μαθητών της πρώτης και έκτης τάξης του δημοτικού, που προέρχονται από τη μεσοαστική (μτ), την εργατική τάξη (ετ) και την επαρχία (πε). Ως πρότυπο χρησιμοποιήθηκαν παρόμοιες μελέτες που έγιναν από τους B. Bernstein, D. Lawton και G. Turner. η στατιστική ανάλυση των γλωσσικών δειγμάτων έδειξε ότι υπάρχουν σημαντικές γλωσσικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των μαθητών μεσοαστικής προέλευσης, εργατικής προέλευσης και της επαρχίας και ότι η θεωρία του Bernstein, του «καλλιεργημένου και περιορισμένου γλωσσικού κώδικα», είναι δυνατό να εφαρμοστεί και στην ελληνική γλώσσα.

(Από τον εξαιρετικά ενδιαφέρονται πρόλογο του βιβλίου)