ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

Άν από τήν απόψη τής νεώτερης ιστορίας μας, ρωτούσε κανείς ποιά είναι τά δέκα έργα πού θά έπρεπε άφευκτα νά είχαν δημοσιευθεί στήν Ελλάδα μέσα στά ελεύθερα εκατόν τόσα χρόνια πού ζούμε, ένα από τά πρώτα όσα θά ανέφερε ό προσεκτικός ιστορικός είναι ασφαλώς καί η «Αυτοβιογραφία» τού Καπποδίστρια. Τό έργο τούτο αποτελεί, ακριβέστερα, ένα μακρότατο Υπόμνημα πού τό υπέβαλε στά 1826 ό Καπποδίστριας πρός τόν Τσάρο τής Ρωσίας Νικόλαο όταν αποφάσισε νά παραιτηθεί από τήν ρωσική υπηρεσία. Έχουμε δηλαδή εδώ ένα μοναδικό διπλωματικό έγγραφο, όπου ο Καπποδίστριας, μέ τήν θαυμαστή ειλικρίνεια πού τόν εχαραχτήριζε, αλλά καί μέ τήν σύνεση τού φυσικά, πού είχε οξύνει η η μακρόχρονη τριβή τού σέ αυλές καί ανακτοβούλια, προσπαθεί νά εκθέσει όλη τού τήν σταδιοδρομία κοντά στόν Τσάρο Αλέξανδρο. Προσπάθεια δύσκολη καί λεπτή πολύ: κάθε λέξη τού Υπομνήματος θά πρέπει νά ζυγιασθεί επακριβώς, μερικά σημεία θά πρέπει νά παρακαμφθούν χωρίς νά ζημιωθεί η αλήθεια, άλλα περιστατικά θά πρέπει ολότελα νά αποσιωπηθούν ώστε νά μήν γίνει τό έγγραφο μήτε προσβλητικό γιά κανέναν, μήτε βλαπτικό ξένων συμφερόντων.

(Από τον πρόλογο του βιβλίου)