ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ (ΘΟΥΚΥΔ. ΙΙ 34-46) ΚΕΙΜΕΝΟ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ, ΣΧΟΛΙΑ, ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ

Τα επιλεγόμενα παίρνουν τη θέση, που έχει σε άλλες παρόμοιες εκδόσεις η εισαγωγή. Η μετατόπιση αυτή έγινε, γιατί το πρώτο, που πρέπει ν' αντικρύσει ο αναγνώστης, είναι ο λόγος του ίδιου του κλασσικού, όχι τι λέμε εμείς σήμερα γι' αυτόν. Οι εισαγωγές, όταν μάλιστα θεωρούν αναγκαίο να μην αφήσουν άλυτη καμμιάν απορία, που θα παρουσιαστεί τυχόν στο διάβασμα του κειμένου, καταντάει πολλές φορές να ικανοποιήσουν την περιέργειά μας ή και να μας ικανοποιήσουν τόσο, ώστε να μη βρίσκουμε ύστερα τη δύναμη και τη διάθεση να προχωρήσουμε στο ίδιο το έργο.

Η αλήθεια είναι, πως σε όποιον το καλλιτέχνημα μπορεί και μιλεί άμεσα, κάθε βοήθεια είναι περιττή, είτε στην αρχή του δίνεται, είτε στο τέλος. Κι εκείνος όμως, που δε θα αρνηθεί στον ειδικό να του παρασταθεί, για να πλησιάσει το έργο, ας μη ξεχνάει ένα πράγμα: η βοήθεια αυτή μένει πολύ μικρή πάντα. Κοινά θα γίνουν μονάχα τα πρώτα βήματα. Το μακρύ δρόμο, που θα τον φέρει κάποτε -αν τον φέρει- μπροστά στην ψυχή τη μεγάλη του κλασσικού, να την αντικρύσει, χωρίς να έχει τίποτα πια να την ρωτήσει, και να τη χαιρετήσει σαν αδερφή, το δρόμο αυτό έχει καθένας μας να τον πάρει ολομόναχος. Χρόνια και χρόνια θ' αγωνίζεται πίσω από το έργο που στέκει μπροστά του ακίνητο, να ζωντανέψει τον άνθρωπο που το έπλασε, να ξαναζήσει την κίνηση της ψυχής του, γεμάτη αγωνία και πόνο, να κερδίσει τα μυστικά της. Κι αν η μοίρα το θελήσει, ξαφνικά μια μέρα σαν από μια φλόγα που ξεπετάγεται, ένα φως θ' ανάψει στην ψυχή του, που θ' αρχίσει έπειτα να θρέφεται μοναχό του. Το σύντροφο και τον οδηγό θα τον έχει από καιρό πολύ απαρνηθεί, στην αρχή του δρόμου.

Φλώρινα, Καλοκαίρι του 1937.

(Από τον πρόλογο του συγγραφέα στην Α΄ έκδοση)