ΤΟ «ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ», ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Το "Μακεδονικό Ζήτημα" είναι μεγάλο καί πολύπλευρο με διαστάσεις ιστορικές, εθνικές καί πολιτικές. Δεν είναι μόνο πρόβλημα της εποχής μας: αποτελεί τμήμα του Ανατολικού Ζητήματος καί χρονολογείται ήδη από τον 19ο αι. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο πήρε νέες διαστάσεις καί σήμερα βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Το ζήτημα άρχισε με την προσπάθεια απελευθέρωσης της περιοχής από τον οθωμανικό ζυγό καί συνένωσής της με το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Από τη δεκαετία όμως του 1860 επεκτάθηκε καί πήρε τη μορφή διεκδικήσεων εκ μέρους των Βουλγάρων, πού στην προσπάθειά τους για εθνική αποκατάσταση επιχείρησαν να δημιουργήσουν ερείσματα εθνικά στη Μακεδονία. Οί βουλγαρικές εθνικιστικές τάσεις ενισχύθηκαν σημαντικά με την ίδρυση της βουλγαρικής Εξαρχίας (1870) καί κυρίως με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (Μάιος 1878), πού προσαρτούσε τη βόρεια καί κεντρική Μακεδονία στη Βουλγαρία. Βέβαια ή Συνθήκη του Βερολίνου (Ιούνιος - Ιούλιος 1878) αποκατέστησε την οθωμανική κυριαρχία στην περιοχή. Αλλά ή πρόσκαιρη παραχώρηση στους Βουλγάρους μακεδονικών εδαφών ενθάρρυνε τίς διεκδικήσεις, ενώ ή ίδρυση της Βουλγαρικής Ηγεμονίας (1878) καί ή πραξικοπηματική προσάρτηση από τη Βουλγαρία της Ανατολικής Ρωμυλίας (1885) δημιούργησαν νέα κέντρα προπαγάνδας, πού στα τέλη του αιώνα οδήγησαν στην ίδρυση της Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργάνωσης (ΕΜΕΟ, 1893) καί της Κεντρικής Επιτροπής (1895), οί οποίες εγκαινίασαν συστήματα βίας καί ένοπλης επέμβασης, με την ανοχή συχνά των Οθωμανικών αρχών.

(Από την εισαγωγή του βιβλίου)