ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟΝ Β΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Από την παρουσίαση της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», με την ευκαιρία της επανέκδοσης του Αναγνωστικού της Β΄ Δημοτικού (1954-1955) μεταφέρουμε:

Το μακροβιότερο αναγνωστικό που διδάχτηκε στα σχολεία με το αίνιγμα για το χελιδόνι και αγαπημένα ποιήματα του Ζαχαρία Παπαντωνίου! Ξεκίνησε να διδάσκεται αμέσως μετά τον εμφύλιο και συνέχισε μέχρι τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης! Ανθολόγος του ο Βασίλης Οικονομίδης με εικονογράφηση του ζωγράφου Γιώργου Μανουσάκη.

Το αναγνωστικό της Β΄ Δημοτικού είναι προϊόν της μετεμφυλιακής Ελλάδας και της κυβέρνησης του «Εθνικού Συναγερμού» υπό τον Αλέξανδρο Παπάγο, που κυβέρνησε από το 1952 και επί έντεκα χρόνια μέχρι τις εκλογές του 1963, οπότε πρωθυπουργός ανέλαβε ο Γεώργιος Παπανδρέου. Ήταν ένα από τα αναγνωστικά που διδάχτηκαν για πρώτη φορά το σχολικό έτος 1954-1955. Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1964 του Γεωργίου Παπανδρέου δεν πρόφτασε να ολοκληρωθεί καθώς στις 15 Ιουλίου 1965 παραιτήθηκε ο Γεώργιος Παπανδρέου. Στο σύντομο αυτό διάστημα, τα σχολικά βιβλία του δημοτικού σχολείου δεν άλλαξαν – απλώς, εντάχθηκαν στις παροχές της «δωρεάν παιδείας». Οπότε, έτσι επιβίωσαν τα αναγνωστικά του 1954. Τα οποία, ακολούθως, ανέγγιχτα έμειναν και κατά την περίοδο της πολιτικής ανωμαλίας που ονομάστηκε «Αποστασία», αλλά και από τη δικτατορία των συνταγματαρχών.

Το αναγνωστικό του Βασίλη Οικονομίδη μεγάλωσε πολλές γενιές από το 1954 έως και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Παρά το γεγονός, όμως, ότι οι πολιτικές, οι οικονομικές και οι κοινωνικές συνθήκες στην Ελλάδα άλλαζαν, το σχολικό αυτό βιβλίο συνέχιζε αμέριμνο την πορεία του στο χρόνο. Διαβάζουμε με νοσταλγία τα καλογραμμένα κείμενά του σε ρέουσα δημοτική γλώσσα και βρίσκουμε στις σελίδες του στίχους που έμειναν ανεξίτηλα χαραγμένοι σε γενιές και γενιές μαθητών, όπως, από το «Τσιριτρό» του Ζαχαρία Παπαντωνίου:

Σε μια ρώγα από σταφύλι

έπεσαν οχτώ σπουργίτες

και τρωγόπιναν οι φίλοι

τσίρι-τίρι-τσιριτρό

τσιριτρί-τσιριτρό»

ή όπως από «Τα ζώα» του Ιωάννη Πολέμη:

Ποτέ δε θα πειράξω

τα ζώα τα καημένα

μην τάχα, σαν εμένα,

κι εκείνα δεν πονούν;

ή το αίνιγμα:

Από πάνω σαν τηγάνι,

από πίσω σαν ψαλίδι

κι από κάτω σα βαμπάκι

Τι είναι;